~ ตำ น า น พ ร ะ ป ริ ต ร ~

kit007

ราชปริตรหรือเจ็ดตำนาน
อันเป็นพระพุทธมนต์ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้

หลายคนอาจจะคิดว่าแค่สวดมนต์
ทำไมถึงมีความศักดิ์สิทธิ์หรืออานุภาพที่เป็นพลังให้ความคุ้มครอง
ป้องกัน หรือช่วยขจัดปัดเป่าสิ่งอวมงคล
รวมถึงภยันตรายต่างๆ ออกไปได้
และยังก่อให้เกิดความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิตอีกด้วย

ซึ่งเรื่องนี้ หากเราจะได้พิจารณาเนื้อความจากบทสวดแต่ละบทแล้ว
จะเห็นว่าส่วนใหญ่

จะเป็นการสรรเสริญพระรัตนตรัย
คือพระพุทธ พระธรรมและพระสงฆ์
เป็นการสอนให้ยึดพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง
เป็นหลักธรรมในการดำเนินชีวิต

สอนให้รู้จักชนะศัตรูด้วยคุณความดีและแผ่เมตตา
สอนให้ไม่ประมาท
สอนให้รู้จักเคารพนอบน้อมผู้รู้ ผู้เป็นแบบฉบับ เป็นต้น
ซึ่งแม้เราจะฟังไม่บทสวดไม่เข้าใจทั้งหมด

แต่การได้ยินได้ฟังสิ่งที่ดีงาม
ก็ย่อมทำให้เรามีจิตเป็นกุศล
และยิ่งหากใครเข้าใจและปฏิบัติตามคำสอนดังกล่าว
ก็ย่อมจะพบความสุข ความเจริญ
ไปไหนมาไหนก็มีคนรักใคร่เมตตามากขึ้นแน่นอน

    

(ที่มา :  อมรรัตน์ เทพกำปนาท :  กลุ่มประชาสัมพันธ์
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม  : www.culture.go.th)

kit007

ตำนานพระปริตร : สิ   บ   ส   อ   ง   ตำ   น   า   น  

~ชุ   ม   นุ   ม   เ   ท   ว   ด   า~

ขอเชิญบรรดาเทพเจ้า ผู้สถิตในสรวงสวรรค์ ชั้นกามาวจร รูปภพ
และเป็นผู้สถิตเหนือยอดเขาและหุบเขา และวิมานอันมีอยู่ในอากาศ
ทั้งที่สถิตบนเกาะในแว่นแคว้น ที่แดนบ้าน และบนต้นไม้
ในป่าโปร่ง และป่าทึบ ที่เรือน ที่เรือกสวนไร่นา

อีกทั้งบรรดายักษ์ คนธรรพ์ และนาคผู้เป็นมิตร เป็นกัลยาณชน
ที่สถิตอยู่ในน้ำ และบนบก ในที่ลุ่ม ที่ดอน

ขอจงมาประชุมกันในที่นี้ เพื่อฟังคำของพระมุนีอันประเสริฐ
ซึ่งข้าพเจ้าจักสวดต่อไป ณ บัดนี้

ท่านผู้เจริญทั้งหลาย กาลบัดนี้ถึงกาลฟังธรรมแล้ว

ท่านผู้เจริญทั้งหลาย กาลบัดนี้ถึงกาลฟังธรรมแล้ว

ท่านผู้เจริญทั้งหลาย กาลบัดนี้ถึงกาลฟังธรรมแล้ว



~คำ   บู   ช   า   พ   ร    ะ   บ   ร   ม   ศ    า   ส   ด   า~

มีเรื่องเล่าว่า ณ แดนหิมวันต์ประเทศ
มีเทือกเขาชื่อว่า สาตาคิรี เป็นที่ร่มรื่น รมณียสถาน
เป็นที่อยู่ของพวกยักษ์ที่เป็นภุมเทพยดา
อันมีนามตามที่อยู่ว่า สาตาคิรียักษ์
มีหน้าที่เฝ้าทางเข้าหิมวันต์ ทางทิศเหนือ เป็นบริวารของท้าวเวสสุวัณ

สาตาคิรียักษ์ได้มีโอกาสสดับ พระสัทธรรมจากพระบรมศาสดา
จนมีจิตเลื่อมใสศรัทธา เปล่งคำยกย่องบูชาด้วยคำว่า “นะโม”

หมายถึง พระผู้มีพระภาค ทรงเป็นใหญ่กว่า มนุษย์ เทพยดา
พราหมณ์ มาร ยักษ์ และสัตว์ทั้งปวง

กล่าวฝ่าย อสุรินทราหู เมื่อได้สดับพระเกียรติศัพท์ ของพระบรมศาสดา
ก็มีจิตปรารถนา ที่จะได้ฟังธรรมของพระบรมศาสดาบ้าง
แต่ด้วยกายของตนใหญ่โตเท่ากับโลก จึงคิดดูแคลน พระบรมศาสดา ว่า

มีพระวรกายเล็กดังมด จึงอดใจรั้งรออยู่
พอนานวันเข้า พระเกียรติคุณของพระผู้มีพระภาคเจ้า
ก็ยิ่งขจรขจายไปทั้งสามโลก
จนทำให้อสุรินทราหูอดรนทนอยู่มิได้

จึงเหาะมาในอากาศ ตั้งใจว่าจะร่ายเวทย่อกาย
เพื่อเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า ขอฟังธรรม

แต่พอมาถึงที่ประทับ
อสุรินทราหู กลับต้องแหงนหน้าคอตั้งบ่า
เพื่อจะได้ทัศนาพระพักตร์พระบรมศาสดา

พระผู้มีพระภาคจึงทรงแสดงพระสัทธรรม
ชำระจิตอันหยาบกระด้าง ของ อสุรินทราหู
ให้มีความเลื่อมใสศรัทธา แสดงตนเป็นอุบาสกผู้ถือพระรัตนตรัยตลอดชีวิต
แล้วกล่าวสรรเสริญพระบรมศาสดาว่า ตัสสะ

แปลว่า ขอบูชา ขอนอบน้อม ขอนมัสการ

เมื่อครั้งที่ท้าวจาตุมหาราช ทั้ง ๔ ผู้ดูแลปกครองสวรรค์ชั้นแรก
มีชื่อเรียกว่า ชั้น กามาวจร มีหน้าที่ปกครองดูแลประตูสวรรค์ทั้ง ๔ ทิศ
พร้อมบริวาร ได้พากันเข้ามาเฝ้าพระบรมศาสดา แล้วทูลถามปัญหา
พระบรมศาสดา ทรงแสดงธรรมตอบปัญหา
แก่มหาราชทั้งสี่พร้อมบริวาร
จนยังให้เกิดธรรมจักษุแก่มหาราชทั้งสี่ และบริวาร

ท่านทั้ง ๔ นั้น จึงเปล่งคำบูชาสาธุขึ้นว่า ภะคะวะโต

แปลว่า พระผู้มีพระภาค ทรงเป็นผู้จำแนกธรรมอันยิ่ง อย่างไม่มีใครยิ่งกว่า

อะระหะโต เป็นคำกล่าวสรรเสริญ ของท้าวสักกะเทวราช
เจ้าสวรรค์ทั้ง ๖ ชั้น ท่านสถิตอยู่ ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์
ท้าวสักกะเทวราช ได้ทูลถามปัญหา แด่พระผู้มีพระภาค
พระพุทธองค์ทรงตรัสปริยายธรรม และ ทรงตอบปัญหา
จนทำให้ท้าวสักกะเทวราช ได้ดวงตาเห็นธรรม
บรรลุเป็นพระโสดาปัตติผล จึงเปล่งอุทานคำบูชาขึ้นว่า “อะระหะโต”

แปลเป็นใจความว่า อรหันต์ เป็นผู้ไกลจากกิเลส ไกลจากเครื่องข้องทั้งปวง

สัมมาสัมพุทธัสสะ เป็นคำกล่าวยกย่องสรรเสริญของท้าวมหาพรหม
หลังจากได้ฟังธรรม จนบังเกิดธรรมจักษุ
จึงเปล่งคำสาธุการ “สัมมาสัมพุทธัสสะ”

หมายถึง ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน ด้วยพระองค์เอง ทรงรู้ดี รู้จริง รู้ยิ่ง กว่าผู้รู้อื่นใด

รวมเป็นบทเดียวว่า

“นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ”

แปลโดยรวมว่า

ขอนอบน้อมแด่ พระผู้มีพระภาค อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์นั้น

kit007

~ม   ง   ค   ล   สู   ต   ร~

บทขัดมงคล

มวลหมู่มนุษย์และเทพยดาทั้งหลาย พากันขบคิดหามงคลใด
สิ้นเวลาไป ๑๒ ปี ก็หาได้รู้ถึงมงคลที่แท้ไม่ ความโกลาหล
ด้วยเรื่องมงคลเกิดไปทั่วหมื่นจักรวาล กระทั่งถึงพรหมโลก
ตลอดกาลนาน ด้วยเรื่องมงคล

สมเด็จพระบรมโลกนาถเจ้า ทรงแสดงมงคลนั้น
อันเป็นเหตุยังบาปทั้ง ปวงให้เสื่อมหายไปนรชนมีจำนวน
แม้ตนสุดท้ายก็จะพ้นจากทุกข์ทั้งปวงได้ เพราะฟังมงคลนั้น

ท่านผู้เจริญทั้งหลาย โปรดสาธยายมงคลนั้น
ซึ่งปรากฏผลให้พ้นทุกข์ดังกล่าว มาให้ข้าพเจ้าทั้งหลายได้สดับด้วยเทอญ

ตำนาน

ในมงคลสูตรนี้ มีเนื้อความเริ่มต้นว่า

หมู่มนุษย์ทั้งหลาย ในชมพูทวีป มาประชุมกันที่ประตูเมือง
แล้วต่างก็พากันพูดคุยกันว่า สิ่งที่ตนนับถือเป็นมงคล
ต่างฝ่ายต่างก็พากันถกเถียงกัน ในความเป็นมงคลของสรณะแห่งตน
จนบังเกิดโกลาหล หาข้อยุติไม่ได้

พวกภุมเทวดา และเทพารักษ์ เมื่อได้ฟังพวกมนุษย์คิดและถกเถียงกัน
ในข้อที่เป็นมงคล ก็พากันถกเถียงกันบ้าง
จนเกิดโกลาหลรุกรามขึ้นไปจนถึงชั้นพรหม
สิ้นเวลาไปจนถึง ๑๒ ปี ก็ยังไม่มีผู้ใดชี้เด็ดขาดลงไปได้ว่า สิ่งใดเป็นมงคล

จนร้อนถึง ท้าวสุทธาวาส มหาพรหม
จึงได้ประกาศ แก่หมู่เทพและมนุษย์ทั้งหลายว่า
นับแต่นี้ไปอีก ๑๒ ปี องค์พระบรมศาสดา สัมมาสัมพุทธเจ้า
จักทรงตรัสแสดงมงคลทั้งหลาย
ให้เราทั้งหลายฟัง ณ เชตวันมหาวิหาร เมืองสาวัตถี

เมื่อกาลล่วงเลยมา สิ้นเวลาได้ ๑๒ ปี
พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้เสด็จอุบัติในโลกนี้แล้ว
พวกเทวดาก็ต่างพากันไปถามปัญหาว่าอะไรเป็นมงคลแก่องค์อินทร์
องค์อินทร์ก็ไม่สามารถตอบปัญหาได้

จึงชวนกันไปเฝ้า พระบรมศาสดา เพื่อทูลถามปัญหา
แล้วก็มอบหน้าที่ให้เทพยดาองค์หนึ่งเป็นผู้ถามปัญหา

เมื่อความรู้ไปถึง เทพทุกชั้นฟ้า ต่างก็พากันเข้าเฝ้าพระบรมศาสดา
เพื่อสดับมงคลคาถา รวมเป็นมีจำนวนถึง ๑๐,๐๐๐ จักรวาล

kit007

~ร   ต   น   สู   ต   ร~

บทขัดรตนสูตร

หมู่เทวดาในแสนโกฏิจักรวาล
ยอมรับเอาซึ่งความศักดิ์สิทธิ์แห่งพระปริตรใด พระปริตรหนึ่ง
พระปริตรใดยังภัยทั้ง ๓ คือ โรคภัย อมนุษย์ภัย ทุพภิกขภัย
ในเมืองเวสาลี ให้อันตรธานไปเร็วพลัน

ท่านทั้งหลาย จงตั้งจิตการุญ สวดพระปริตรนั้น
ดุจดังท่านพระอานนท์เถระเจ้า หวนคำนึง
นึกหน่วงถึงพระพุทธคุณทั้งปวงของพระตถาคตเจ้า

จำเดิมแต่ปรารถนา พุทธภูมิมา คือการบำเพ็ญบารมีทั้ง ๑๐
อุปบารมี ๑๐ ปรมัตถบารมี ๑๐ มหาบริจาค ๕ จริยา ๓
แล้วเสด็จลงสู่คัพโภทรภพสุดท้าย

ทรงประสูติ เสด็จออกมหาอภิเนษกรมณ์
ทรงบำเพ็ญความเพียร ณ โพธิบัลลังก์
ทรงตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิ์ญาณ และโลกุตตรธรรม ๙ เหล่านี้
แล้วทรงกระทำ ปริตรตลอดราตรี ทั้ง ๓ ยาม
ภายในกำแพง ๓ ชั้น ณ เมืองเวสาลี ฉะนี้เทอญ

ตำนาน

ครั้งหนึ่ง ณ พระนครไพสาลี อันไพบูลย์ไปด้วยขัตติยะตระกูล
มีพระยาลิจฉวีเป็นประธาน ได้บังเกิดทุพภิกขภัย ข้าวแพงฝนแล้ง
พืชพันธุ์ธัญชาติ ปลูกเท่าไหร่ก็ตายหมด
หมู่คนยากจนทั้งหลาย พากันอดยาก ล้มตายลงเป็นอันมาก
หมู่ญาติที่ยังมีชีวิตอยู่ ก็พากันเอาศพไปทิ้งไว้นอกพระนคร
กลิ่นซากศพนั้น เหม็นตลอดไปทั่วพระนคร

กาลนั้น หมู่อมนุษย์ทั้งหลาย ก็เข้ามากินซากศพ
แล้วตรงเข้าไปสู่พระนคร เป็นเหตุให้ชนผู้คนในพระนคร
ติดอหิวาตกโรค และโรคนานา จนผู้คนล้มตายลงเป็นอันมาก
สืบเนื่องมาจากบ้านเมืองสกปรก ปฏิกูลไปด้วย เฬวรากซากศพ จากคนและสัตว์

ขณะนั้นกล่าวได้ว่า นครไพสาลี มีภัยเกิดขึ้น ๓ ประการ คือ

๑. ทุพภิกขภัย ข้าวแพง มนุษย์ล้มตายลงเพราะอดอาหาร
๒. อมนุษย์ภัยเบียดเบียน ตายด้วยภัยของอมนุษย์
๓. โรคภัย ผู้คนล้มตายด้วยโรคภัยต่างๆ มีอหิวาตกโรค เป็นต้น

ขณะนั้น ผู้คนในพระนคร ต่างได้รับความเดือดร้อนกันทั่วหน้า
จึงชวนกันเข้าไปเฝ้า สภากษัตริย์ลิจฉวี แล้วทูลว่า

แต่ก่อนแต่ไรมา ภัยอย่างนี้มิได้เคยมี เหตุไรจึงมาเกิดภัยเช่นนี้
หรือว่า จะมาจากเหตุ ราชะสภามิได้ตั้งอยู่ในธรรม
หรือว่าผู้คนมหาชนทั้งหลาย ในไพสาลีนคร
หมกมุ่นมัวเมาประมาทขาดสติ มิมีธรรมะ

หรือว่า จะมาจากเหตุ นักบวช สมณะ สงฆ์
มิได้ทรงศีลสิกขา จึงเป็นเหตุให้เกิดกาลกิณี แก่ปวงประชา

ฝ่ายสภากษัตริย์ หมู่เจ้าลิจฉวีทั้งหลาย ก็มิอาจจับต้นชนปลาย
หรือจะรู้สาเหตุก็หาไม่ ต่างฝ่ายต่างมองหน้ากันไปมา
ได้แต่ทำตาลอกแลกแล้วส่ายหน้า

จนมี ท้าวพระยาลิจฉวี พระองค์หนึ่ง ลุกขึ้นตรัสว่า
เห็นทีภัยร้ายครั้งนี้ใหญ่หลวงนัก
มิอาจจะระงับได้ด้วย กำลังทหาร กำลังทรัพย์ หรือกำลังปัญญา

คงต้องอาศัยกำลังของพระโพธิบวร
แห่งองค์สมเด็จพระชินศรีศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
เสด็จมาโปรด ชาวไพสาลีให้พ้นภัยพิบัติครั้งนี้คงจะได้

kit007

ในที่สุดประชุมราชสภา ต่างเห็นพ้องต้องกัน
จึงมอบให้พระยาลิจฉวี ๒ พระองค์พร้อมไพร่พลนำเครื่องบรรณาการ
ไปถวายพระเจ้าพิมพิสาร ทูลขอให้พระองค์ทรงอนุญาต
ให้เชิญเสด็จ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามายังนครไพสาลี

กล่าวฝ่ายพระราชาพิมพิสาร
เมื่อได้ทรงทราบถึงความทุกข์ร้อนของชาวนครไพสาลี
และวัตถุประสงค์ของพระยาลิจฉวี
จึงทรงอนุญาตชาวนครไพสาลีไปทูลอาราธนา
องค์สมเด็จพระบรมศาสดา ตามประสงค์

องค์พระผู้มีพระภาค พร้อมภิกษุบริษัทอีก ๕๐๐ รูป
ได้เสด็จพระดำเนิน ไปสู่นครไพสารี
ในเวลาที่เสด็จนั้น พระราชาลิจฉวี หมู่มุขมนตรี ชาวพระนคร
องค์อินทรเทวะพรหมินทร์ทั้งหลาย
ได้พากันเฝ้ารับเสด็จระหว่างทาง

ด้วยการโปรยทราย ดอกไม้ของหอม
พร้อมยกฉัตรกางกั้น แสงพระสุริยะฉาย
จัดตั้งราชวัตรฉัตรธง จตุรงค์เสนาขุนทหารทั้งหลาย
ต่างพากัน ยืนแถวถวายพระเกียรตินานาประการ

ในขณะเดินทาง ทรงหยุดพักระหว่างทางวิถี
พระราชาและหมู่ชนต่างพากันจัดสรรสรรพผลาหารอันเลิศ ประเสริฐรส
นำมาถวายแด่พระบรมศาสดาและหมู่สงฆ์

ครั้นเสด็จพระดำเนินมาถึง ริมฝั่งคงคา พระยานาคราช ผู้สถิตอยู่ในแม่น้ำคงคา
ก็ขึ้นมาถวายเครื่องสักการะ แล้วเนรมิตวงกายให้เป็นเรือใหญ่
แล้วทูลอาราธนาองค์สมเด็จพระบรมศาสดา
ขึ้นประทับบนรัตนบัลลังก์ ที่เนรมิตถวาย
พร้อมภิกษุสงฆ์ทั้ง ๕๐๐ ส่วนหมู่มนุษย์พระยาลิจฉวี
และชาวพระนคร ก็ให้ขึ้นเรือแพ ที่จัดเตรียมมา

แล้วเรือนาคา ก็บ่ายหน้าแล่นตรงไป ยังนครไพสาลี
สิ้นระยะทาง ๘ โยชน์ กินเวลา ๘ วัน
ระหว่างทางองค์นาคราช และบริวารได้ถวายอภิบาลพระบรมศาสดา และหมู่สงฆ์
มิให้สะดุ้ง สะเทือนระหว่างทาง ไม่ว่าคลื่นจะซัด ลมจะพัด น้ำจะแรง
เรือนาคราชนั้นก็บรรเทาผ่อนแรง บดบังลมแดดแรงเป็นอันดี
ประดุจดัง ทางประทับ อยู่บนยอดขุนเขาคีรีษี มิได้มีหวั่นไหวฉะนั้น

ครั้นเมื่อองค์สมเด็จพระผู้มีพระภาค
เสด็จพระดำเนินถึงเขตนครไพสาลี
เมฆฝนก็ตั้งเค้า ลมทั้งหลายก็พัดหอบเอาเมฆมารวมไว้บนท้องฟ้า
เหนือนครไพสาลี ครั้นสมเด็จพระชินศรี
ทรงย่างพระบาทเหยียบยืนบนแผ่นดินไพสาลี เม็ดฝนก็ตกลงมาในทันที

องค์สมเด็จพระชินศรี เมื่อเสด็จประทับภายในพระนครไพสาลี เป็นอันดีแล้ว
ฝนที่มิได้เคยตกมาเจ็ดปี ก็พลูไหลริน
จนท่วมภาคพื้นปฐพี กระแสน้ำได้พัดพาเอาซากอสุภ
และสิ่งปฏิกูลทั้งปวง ไหลลงไปสู่แม่น้ำคงคาจนหมดสิ้น

ครั้นเม็ดฝนหยดสุดท้ายหมดสิ้น
หมู่อมรนิกรเทพพรหมินทร์ และอินทรราช
ก็เข้าเฝ้ากราบเบื้องยุคลบาทพระผู้มีพระภาค

ฝ่ายฝูงอมนุษย์ทั้งหลาย ครั้นเห็นหมู่มหาเทพ
ได้เสด็จมาเข้าเฝ้าพระผู้พระภาคเจ้า
ต่างตนต่างก็เกรงกลัวเดช กลัวจะเกิดอาเพศ
จึงพากันหลีกลี้หนีไปเป็นอันมาก

พระผู้มีพระภาค จึงทรงมีพุทธฎีกาตรัสเรียกพระอานนท์ว่า

ดูกรอานนท์ เธอจงเรียนมนต์รัตนสูตรนี้
แล้วจงถือเอาเครื่องพลีกรรม
เที่ยวไปในระหว่างแห่งกำแพงทั้งสามชั้นของพระนคร
แล้วจงสาธยาย มนต์รัตนสูตร เวียนเป็นประทักษิณให้ครบ ๓ รอบ

แล้วนำบาตรของเราตถาคต ใส่น้ำที่สำเร็จด้วยมนต์รัตนสูตร
สาดรดไปทั้งพระนคร อมนุษย์ทั้งหลายที่ยังมิได้หนี จักได้พากันหนีไปสิ้น
ประชาชนผู้คนในพระนคร จักได้ปราศจากโรคภัยเบียดเบียน

ครานั้น พระบรมสุคตเจ้า ได้ทรงแสดง รัตนสูตร
โปรดหมู่อมรนิกรพรหมินทร์ อินทราธิราชทั้งหลาย
กาลเมื่อทรงแสดงธรรมจบสิ้น

ความสิริสวัสดิ์พิพัฒน์มงคล ก็บังเกิดแก่ชาวไพสาลีทั้งปวง
อุปัททวภัยทั้งหลายก็ระงับสิ้น
หมู่มนุษย์และเทพทั้งหลาย มีประมาณแปดหมื่นสี่พัน
ได้บังเกิดธรรมจักษุ ต่างพากันรู้ทั่วถึงธรรมนั้น
ตามแต่อุปนิสัย วาสนาบารมีธรรมของตนที่สั่งสมมา

เมื่อหมู่อมรเทพนิกร พรหมินทร์ อินทรา เสด็จกลับไปแล้ว
พระผู้มีพระภาคได้ทรงพระกรุณาโปรดแสดงธรรมเทศนา รัตนสูตร
โปรดชาวพระนครไพสาลีอยู่อีก ๖ วัน
รวมสิ้นเวลาที่พระพุทธองค์ทรงประทับอยู่ภายในพระนครไพสาลี
สิ้นเวลา ๑๕ วัน จึงเสด็จ

ระหว่างทางขณะเสด็จมาถึงริมแม่น้ำคงคา
พญานาคาและเหล่าบริวาร ผู้เฝ้ารอคอยเสด็จกลับ
ก็ได้เนรมิตกาย ให้เป็นเรือพระที่นั่งถวาย พร้อมภิกษุสงฆ์ทั้ง ๕๐๐

ระหว่างทางได้ทรงแสดงธรรม
โปรดพญานาคและบริวาร จนเสด็จถึงกรุงราชคฤห์
หมู่ชนชาวพระนครราชคฤห์พร้อมพระราชาพิมพิสาร
ต่างรอคอยถวายเครื่องสักการะต้อนรับ ยิ่งกว่าตอนเสด็จไป

kit007

~ก   ร   ณี   ย   เ   ม   ต   ต   สู   ต   ร~

บทขัดกรณียเมตตสูตร

เหล่าเทพยาทั้งหลาย ย่อมไม่แสดงอาการอันน่าสะพรึงกลัว
เพราะอานุภาพแห่งพระปริตรนี้
อนึ่งบุคคลไม่เกียจคร้าน สาธยายอยู่เนืองๆ ซึ่งพระปริตรนี้
ทั้งในกลางวันและกลางคืนย่อมหลับเป็นสุข ขณะหลับย่อมไม่ฝันร้าย

ท่านผู้เจริญทั้งหลาย จงสวดพระปริตร อันประกอบไปด้วยคุณดังกล่าวมาดังนี้เทอญ

ตำนาน

เริ่มเรื่องที่ พวกพระภิกษุ ๕๐๐ รูป ในนครสาวัตถี
ครั้นได้เรียนกัมมัฏฐานในสำนัก สมเด็จพระบรมศาสดา แล้ว
หลีกไปหาที่สงัดเงียบ สำหรับเจริญวิปัสสนา
เดินทางไปได้สิ้นระยะทางประมาณ ๑๐๐ โยชน์

ถึงหมู่บ้านแห่งหนึ่ง ชาวบ้านเหล่านั้นได้เห็นพระภิกษุ
มีความยินดี นิมนต์ให้นั่ง บนอาสนะอันสมควร
แล้วอังคาสด้วยข้าวยาคู เป็นต้น
พร้อมทั้งถามว่า พระผู้เป็นเจ้าทั้ง หลายจะไป ณ ที่แห่งใด

ภิกษุทั้งหลายจึงกล่าวว่า

เราจะไปแสวงหาสถานที่สบาย สำหรับปฏิบัติธรรมตลอดไตรมาส

ชาวบ้านเหล่านั้นจึงกล่าวว่า

จากนี้ไปไม่ไกลนัก มีป่าชัฏเป็นที่สงัดเงียบเป็นที่รื่นรมย์
ขอนิมนต์พระผู้เป็นเจ้าทั้งหลาย
โปรดจงเจริญสมณธรรม ในที่นั้น ตลอดไตรมาสเถิด

ข้าพเจ้าทั้งหลายจะขอถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ
และรักษาศีลในสำนักของพระผู้เป็นเจ้าทั้งหลาย
พระภิกษุทั้งหลายรับนิมนต์แล้วก็ออกเดินทางเข้าไปสู่ป่าชัฏ
เพื่อเจริญสมณธรรม

ฝ่ายพวกรุกขเทวดาที่สิงสถิตอยู่บนต้นไม้ในป่านั้น
ต่างพากันคิดว่า พระผู้เป็นเจ้าทั้ง หลายมาอาศัยอยู่ที่โคนต้นไม้ของเรา
ตัวเราและบุตรภรรยาขึ้นอยู่บนต้นไม้นี้
จักไม่เป็นการบังควร ดูว่าจะไม่เคารพ

พวกรุกขเทวดาทั้งหลาย จึงพากันลงจากต้นไม้ มานั่งอยู่เหนือพื้นดิน
ได้รับความลำบากมิใช่น้อย
พวกรุกขเทวดาผู้ใหญ่ ได้พูดปลอบใจเทวดาผู้น้อยว่า

ไม่เป็นไรหรอกชาวเราเอ๋ย...
พระผู้เป็นเจ้าเหล่านี้คงจะอยู่ ณ ที่นี้ไม่นาน
รุ่งขึ้นท่านก็คงจะจาริกไปที่อื่น
ชาวเราทั้งหลาย จักได้กลับขึ้นไปอยู่บนวิมานของเราเหมือนเดิม

รุ่งสาง พระสุริยะก็ฉายแสงส่องลงมายังภาคพื้นปฐพี
เหล่าภิกษุทั้งหลาย ก็พากัน ออกเที่ยวบิณฑบาตภายในหมู่บ้าน
ซึ่งตั้งอยู่ไม่ไกลจากป่านั้นนัก

พวกเทวดาต่างพากันคิดว่า

ดีหละ พระเป็นเจ้าทั้งหลายคงจะย้ายที่อยู่กันสิ้นแล้ว
จึงพากันขึ้นไปสถิตยังต้นไม้ของตนตามเดิม

เหตุการณ์เป็นเช่นนี้ ล่วงเวลาไปครึ่งเดือน

พวกรุกขเทวดาจึงพากันคิดว่า

ชะรอยพระเป็นเจ้าคงจะอยู่ ณ ที่นี้ถ้วนไตรมาสเป็นแน่
เห็นทีชาวเราคงจะต้องลำบากไปตลอดไตรมาสด้วย
เห็นทีชาวเราทั้งหลายจะต้องทำอะไรสักอย่าง เพื่อให้ท่านไปเสียจากที่นี่

kit007

เมื่อคิดดังนั้นแล้ว รุกขเทวดาต่างก็พากันแสดงตน
ให้ปรากฏต่อประสาทสัมผัสของพระภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูป
ด้วยอาการ กิริยา อันน่าสะพรึงกลัวต่างๆ เช่น

ทำให้เกิดลมพายุพัด ทำให้เกิดฝนตกเฉพาะภาคพื้นนั้น
ทำให้ดูประหนึ่งแผ่นดินไหวสะเทือนเลื่อนลั่น
ทำให้เกิดเสียงร้องโหยหวนดังเสียงของเปรต
หรือสัตว์นรกผู้กำลังได้รับทุกขเวทนาจากการโดนลงทัณฑ์
แม้ที่สุดกระทำให้ภิกษุทั้งหลายได้เห็นภาพอันน่าสะพรึงกลัวต่างๆ
พวกภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูปนั้นก็หาได้หนีจากที่นั้นไปไม่

รุกขเทวดาผู้ใหญ่ เลยออกอุบาย
ให้บริวารช่วยกันบันดาลให้เกิดโรค แก่ภิกษุเหล่านั้น
มีอาการป่วยต่างๆ กัน เช่น โรคไอ โรคจาม โรคหอบ โรคนอนกรน โรคฝันร้าย

โรคเหล่านี้ ทำให้กายของพระภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูป
มีร่างกายซูบซีด ผอมแห้ง ได้รับทุกขเวทนา จนทนอยู่ ณ ที่นั้นมิได้
จึงพากันเดินทางหลีกหนี ออกจากป่าชัฏนั้น
แล้วชวนกันไปเฝ้าพระบรมศาสดา
ทูลเล่าเหตุการณ์ต่างๆ ที่ได้ประสบมา ให้พระบรมศาสดาทรงทราบ

พระผู้มีพระภาค เมื่อได้ทรงสดับ การที่ภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูปได้ประสบมา
จึงทรงมีพุทธประสงค์ให้ภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูป กลับไปเจริญสมณธรรมในที่เดิม

จึงทรงประทาน เมตตาสูตร
ให้แก่พระภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูปได้เรียน
เพื่อใช้ป้องกันภัย จากภูต และเทวดา ยักษ์ มาร ทั้งปวง
โดยมีพระพุทธฎีกาตรัสว่า

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงสาธยายพระสูตรนี้
ตั้งแต่ชายป่า จนถึงภายนอก และภายในที่พัก
เช่นนี้ ความสวัสดีจะมีแก่เธอทั้งหลาย

ภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูป ได้เรียนพระพุทธมนต์ จนขึ้นใจแล้ว
จึงพากันเดินทางกลับไปยังป่าชัฏดังเดิม
ครั้นถึงชายป่าชัฏ ภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูป
ก็สาธยายพระพุทธมนต์ บทเมตตาสูตร จนเดินถึงที่พัก

พวกรุกขเทวดาทั้งหลาย
เมื่อได้สดับเสียงเจริญ เมตตาสูตร จากปากพระภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูป
ก็มีจิตเมตตา รักใคร่ พากันมาต้อนรับปฏิสันถาร รับบาตรจีวร ปัดกวาด
หาน้ำใช้ น้ำฉัน แล้วคอยรับใช้ อภิบาลรักษาอยู่ตามแนวป่า
มิให้มนุษย์ อมนุษย์ และสัตว์ร้ายใดๆ
มารบกวน ทำร้ายพระเป็นเจ้าของตน

ภิกษุเหล่านั้น เมื่อได้อยู่เป็นที่สงบสุขแล้ว
ก็หมั่นตั้งจิตบำเพ็ญ วิปัสสนา กัมมัฏฐาน ตลอดกลางวันและกลางคืน
จนจิตหยั่งลงสู่วิปัสสนาญาณ
เห็นความเสื่อมในร่างกายของตน
ว่าอัตภาพนี้มีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา
ประดุจภาชนะดินเผา ที่เปราะบางแตกทำลายลงง่าย ไม่คงทนถาวร
ขณะที่เป็นอยู่ก็เป็นภาระ ที่ต้องประคับประคองรักษา
แม้ที่สุดก็หาได้มีตัวตนที่แท้จริงไม่

องค์สมเด็จพระชินศรีบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
ขณะทรงประทับอยู่ภายในพระคันธกุฎี ทรงทราบสภาวะธรรม
ที่เกิดขึ้นในจิตของพระภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูป ด้วยพระญาณ
จึงทรงเปล่งพระรัศมีให้ปรากฏเฉพาะหน้า แก่ภิกษุเหล่านั้น
ดุจดังว่าเสด็จมาเองเฉพาะภิกษุแต่ละองค์ และทรงตรัสพระคาถาว่า

ภิกษุทั้งหลาย

กายนี้เปรียบเหมือนหม้อดิน จิตนี้เปรียบเหมือนนคร
ที่มีข้าศึกคอยจ้องรุกรานโจมตีคือกิเลส
อาวุธที่จะใช้กำราบกิเลส ก็คือปัญญา
ขณะที่เรากำลังรุกรบกับข้าศึกคือกิเลส
ก็ต้องระวังดูแลรักษาหม้อดิน คือกายนี้อย่างไม่มีวันจบสิ้น

กายนี้เป็นภาระอย่างยิ่ง และเหตุแห่งการเกิดกายนี้
ก็คือกรรม อวิชชาความไม่รู้ ความรู้วิชา ทำให้รุ่งเรืองปัญญา

ดับเหตุแห่งอกุศลกรรมเสียได้
ย่อมไม่พัวพันต่อชาติภพ ย่อมมีชัยชนะในโลก

เมื่อจบพระธรรมเทศนาแล้ว
ภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูปก็ได้บรรลุอรหัตผล
พร้อมด้วยปฏิสัมภิทาญาณ ด้วยประการฉะนี้

kit007

~ขั   น   ธ   ป   ริ   ต   ร~
         
บทขัดขันธปริตร

พระปริตรใด ยังพิษอันร้ายแรงแห่งอสรพิษ
และสัตว์พิษทุกชนิดให้หายไปประดุจดัง มนต์ทิพย์ และยาทิพย์อันวิเศษ

อนึ่งพระปริตรใดย่อม ที่สามารถห้ามกันอันตราย ของสัตว์ร้ายให้สิ้น

ในเขต แห่งอำนาจแห่งพระปริตรทุกสถานในกาลทุกเมื่อ โดยประการทั้งปวง

ขอท่านผู้เจริญทั้งหลาย โปรดจงสาธยายพระปริตรนั้นเทอญ

ตำนาน

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาค เสด็จประทับอยู่ ณ พระเชตวนาราม ใกล้พระนครสาวัตถี
ครั้งนั้น พระภิกษุรูปหนึ่งนั่งสีไฟอยู่ ณ เรือนไฟ
งูตัวหนึ่ง ออกจากต้นไม้ผุ ได้กัดนิ้วเท้าแห่งพระภิกษุนั้น
พระภิกษุนั้นทนพิษงูมิได้ ก็ได้มรณภาพลงในที่สุด

ภิกษุทั้งหลาย ต่างก็พากันไปเข้าเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า
กราบทูลถึงเรื่องภิกษุที่ถูกงูกัดตายนั้นให้ทรงทราบ

พระผู้มีพระภาคจึงทรงตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
ชะรอยภิกษุนั้นจะไม่ได้เจริญเมตตาจิตต่อตระกูลแห่งพญางูทั้ง ๔

หากว่าพระภิกษุรูปนั้นได้เจริญเมตตาจิต ให้แก่ตระกูลพญางูทั้ง ๔ แล้ว
งูจะไม่กัดพระภิกษุนั้นเลย และถึงแม้จะโดนกัด ก็หาได้ตายไม่

แต่ปางก่อน ดาบสฤาษีทั้งหลาย ผู้เป็นบัณฑิต
ได้เจริญเมตตาจิต ให้ตระกูลพญางูทั้ง ๔ ก็พากันรอดพ้นจากภัยแห่งงูทั้งหลาย
แล้วทรงเล่าเรื่องในอดีต มาแสดงว่า

ในอดีตกาล เมื่อพระเจ้าพรหมทัตต์ครองราชสมบัติ ณ เมืองพาราณสี

พระโพธิสัตว์บังเกิดในตระกูลพราหมณ์ ณ กาสิกรัฐ
ครั้นเจริญวัยแล้วได้ทรงสละราชสมบัติ ออกบรรพชาเป็นฤาษี ในป่าหิมวันต์
บำเพ็ญเพียรจนได้บรรลุอภิญญา ๔ และสมาบัติ ๘ ตามลำดับ

แล้วได้เนรมิตอาศรมอยู่ ณ คุ้งน้ำแห่งหนึ่ง ณ ริมฝั่งแม่น้ำคงคา ชายป่าหิมพานต์
อีกทั้งได้เป็นอาจารย์สั่งสอนฤาษีจำนวนมากด้วย

ในเวลานั้นได้มีงูปรากฏขึ้น
พร้อมทั้งไล่กัดพวกฤาษีทั้งหลาย ถึงแก่ความตายเป็นอันมาก
พวกฤาษีทั้งหลาย ก็ได้นำความทั้งปวง
เข้าไปแจ้งแก่ฤาษีผู้เป็นอาจารย์ของตนให้ทราบ

kit007

ฤาษีพระโพธิสัตว์ ครั้นได้ฟัง จึงสั่งให้ประชุมฤาษีผู้เป็นศิษย์ทั้งปวง

แล้วสอนให้ฤาษีเหล่านั้นเจริญเมตตาจิตต่อตระกูลพญางูใหญ่ทั้ง ๔
อีกทั้งยังสอนให้ศิษย์ เจริญเมตตาจิตให้แก่สรรพสัตว์จำพวกอื่นเป็นลำดับ
ตั้งแต่สัตว์ไม่มีเท้า จนถึงสัตว์ที่มีเท่ามากว่า

ขอสัตว์ทั้งปวงเหล่านั้นอย่าได้มีเวร อย่าได้พยาบาท
อย่าได้เบียดเบียนซึ่งกันและกันเลย
จนถึงซึ่งความสุข ปราศจากทุกข์ทั้งปวงเถิด

แล้วสั่ง สอนให้ฤาษีผู้เป็นศิษย์

ระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระสงฆ์เจ้า
ว่ามีประมาณมากด้วยคุณธรรม

สัตว์ทั้งหลายมีคุณธรรมไม่มากเท่า
คุณธรรมของพระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระสงฆ์เจ้า
มีมากเหลือประมาณ ได้ป้องกันเราให้ห่างจากสัตว์ เหล่านั้น
ทั้งกลางวันและกลางคืน

ความรักษาอันเรากระทำแล้ว ด้วยพระคุณอันประเสริฐ
ความป้องกันอันเรากระทำแล้วด้วยคุณอันบริสุทธิ์
ขอสัตว์ทั้งหลายจงหลีกไปเสีย อย่าได้มาเบียดเบียนเราเลย

เรากำลังกระทำความนอบน้อม
ต่อพระผู้มีพระภาคอรหัตสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งหลายอยู่

เมื่อฤาษีพระโพธิสัตว์ ได้ผูกมนต์พระปริตร สอนแก่ศิษย์ทั้งหลายแล้ว
เหล่าฤาษีนั้น ก็ได้พากันเจริญเมตตา
และระลึกถึงคุณพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นอารมณ์
งูและสัตว์ร้ายทั้งหลายก็หลีกไปมิได้มากล้ำกรายบีฑาอีกต่อไป

kit007

~ธ   ชั   ค   ค   ป   ริ   ต   ร~
         
บทขัดธชัคคปริตร

เออแน่ะ สัตว์ทั้งหลายแม้อยู่ในอากาศ ย่อมได้ที่พึ่ง ทำให้หายหวาดกลัว  
ดุจเดียวกันกับสัตว์ในแผ่นดิน
สัตว์ทั้งหลาย ผู้รอดพ้นจากข่าย คือ สรรพอุปัทวะ
อันเกิด แต่ยักษ์และโจร มีจำนวนเหลือคณนานับ
ด้วยการระลึกถึงพระปริตรใด ท่านทั้งหลาย จงสาธยายพระปริตรนั้นเทอญ

ตำนาน

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเสด็จประทับอยู่ ณ นครเวสาลี
ได้ทรงแสดงที่มาของท้าวสักกะเทวราชให้แก่เจ้าลิจฉวี นามว่ามหาลี
ได้สดับความว่า

มีมานพผู้หนึ่งชื่อ มะฆะ อยู่ในอะจะละคาม แคว้นมคธรัฐ
ได้จัดทำสถานที่ชายป่าไกลบ้านให้เป็นที่ร่มรื่นรมณียสถาน
แล้วพักนั่งเล่น นอนเล่นอยู่ ณ สถานที่นั้น

ขณะนั้นมีชายผู้หนึ่งเดินทางผ่านมา เห็นชานป่าแห่งนั้น
เป็นที่รมณียสถานก็ตรงเข้าไปแวะพักแลเห็น
มะฆะมานพนั่งพักอยู่ก่อนแล้ว ชายผู้นั้นก็ไม่พอใจ

กล่าวตู่ขึ้นว่า

เอ่ะ เจ้านี้มายังไงนะ บังอาจมานั่งบนที่ของข้าได้
ไป...ไปเสียให้พ้น อากาศยิ่งร้อนๆ อยู่
เดี๋ยวพ่อก็แพ่นกระบาลเสียด้วยไม้เท้านี้หรอก

มะฆะมานพ พอได้ฟังดังนั้นแทนที่จะโกรธ

กลับคิดว่า เออ...ดีนะ รมณียสถานแห่งนี้
เราเป็นผู้สร้างขึ้นคนทั้งหลายชอบตำหนิว่าไม่มีประโยชน์
มาบัดนี้มีผู้เห็นประโยชน์ในสิ่งที่เราสร้างขึ้นแล้ว
ดีหละ..เราจักสร้างสถานที่เช่นนี้ต่อไป

มะฆะมานพได้เดินออกจากชายป่านั้นโดยดี มิได้ถือโกรธเลย
พร้อมทั้งยัง ได้ไปสร้างที่รื่นรมย์ยังที่อื่นๆ ต่อไป

แล้วเหตุการณ์ก็เป็นเช่นเดิม
สร้างเสร็จก็มีผู้มาอ้างสิทธิ์จับจองเป็นเจ้าของ
แทนที่มะฆะมานพจะโกรธกลับคิดว่า
การที่เราสร้าง สามารถทำให้ผู้อื่นมีความสุข

เราย่อมได้รับบุญ บุญนั้นย่อมทำให้เรามีความสุขไปด้วย

กาลต่อมา แม้ในขณะเดินทาง
มะฆะมานพจะต้องนำเอามีดหรือจอบติดมือไปด้วยเสมอ
เมื่อเห็นว่าหนทางไม่ราบเรียบมีหญ้าขึ้นปกคลุมรก ทางมีหลุมเป็นบ่อ
ระหว่างทางมีกิ่งไม้ระเกะระกะรุงรัง

มะฆะมานพนั้น ก็จะเอาจอบถาก มีดหวด
ทำให้ตลอดทางเป็นที่ร่มรื่น สะดวกสบายแก่ผู้สัญจรไปมา